افزایش مقاومت گلرنگ به قارچ pythium ultimum با روش انتخاب تحت شرایط مزرعه ای

خسارت های ناشی از عوامل بیماری زا یکی از نگرانی های اصلی در کشت و تولید گلرنگ به شمار می رود. در بین روش های مختلف کنترل و کاهش خسارت ناشی از این عوامل استفاده از ارقام مقاوم مطمئن ترین روش محسوب می گردد. این مطالعه به منظور کارایی روش اصلاحی انتخاب در افزایش مقاومت ژنوتیپ های گلرنگ به بیمارگر pythium ultimum در شرایط مزرعه طی سال های 1388 و 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان انجام شد. این پژوهش شامل دو بخش ارزیابی ژنوتیپ ها و انتخاب نتاج مقاوم تر در سال اول و ارزیابی نتاج انتخاب شده در سال دوم بود. بذور مورد استفاده یک بار دیگر در سال قبل از این آزمایش مورد انتخاب قرار گرفته بودند. آزمایش سال اول به صورت طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 6 ژنوتیپ شامل بذور انتخاب شده (بذور بوته های مقاوم در خاک آلوده به بیمارگر) و انتخاب نشده (بذور به دست آمده از بوته های کشت شده در خاک استریل) در 8 تکرار بود. آزمایش دوم در 3 محیط انجام شد. این محیط ها به ترتیب کشت بذور در خاک آلوده در دو مرحله اسفند 1388 (محیط 1)، اردیبهشت 1389 (محیط 2) و خاک استریل (محیط 3) بودند. به منظور آلوده سازی خاک از سوسپانسیون بیمارگر با غلظت 105 زئوسپور در میلی لیتر استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که بوته میری ناشی از p. ultimum باعث کاهش سرعت سبزشدن بذور همه ژنوتیپ ها گردید. دو نسل انتخاب موجب شد تا درصد سبزشدن ژنوتیپ زرقان از 2/29 به 7/40، سیریان از 0/37 به 0/46 و 34074 از 7/41 به 2/64 افزایش یابد. در مورد سایر ژنوتیپ ها انتخاب تأثیری بر بهبود مقاومت به این بیمارگر نداشت. با توجه به تأثیر دو نسل انتخاب بر افزایش درصد و سرعت سبزشدن بذور در خاک آلوده به p. ultimum، انتخاب می تواند روش مؤثری در بهبود مقاومت به این بیماری در برخی از ژنوتیپ های گلرنگ باشد.